Η κίνηση του σώματος οφείλεται στην παρουσία των αρθρώσεων, με τις οποίες έρχονται σε επαφή τα οστά με την παρεμβολή του αρθρικού χόνδρου.

Ο καρπός είναι η άρθρωση που σχηματίζεται από τα 8 μικρά οστά του καρπού και από το περιφερικό άκρο των δύο μακρών οστών, που σχηματίζουν το αντιβράχιο της κερκίδας και της ωλένης. Η κερκίδα είναι το οστο που βρίσκεται στην πλευρά του αντίχειρα και η ωλένη στην πλευρά του μικρού δακτύλου. Η κερκίδα είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε μέγεθος από την ωλένη.

Η κερδίδα και η ωλένη αποτελούνται από ένα περίβλημα πυκνού φλοιώδους οστού ενώ το εσωτερικό τους αποτελείται από σπογγώδες οστό, το οποίο έχει δομή παρόμοια με της κηρήθρας.

Όταν ένας ασθενής προσβληθεί από οστεοπόρωση, το σπογγώδες οστό αρχικά και στη συνέχεια και το φλοιώδες γίνονται πιο λεπτά, μειώνεται η ποσότητα και υποβαθμίζεται η ποιότητά τους. Ως αποτέλεσμα μειώνεται σημαντικά η αντοχή του οστού σε όλες τις καταπονήσεις.

Όταν κάποιος άνθρωπος παραπατά και πέφτοντας στηρίζεται στην παλάμη του, η κερκίδα και η ωλένη δέχονται σημαντική φόρτιση. Αυτή, υπό φυσιολογικές συνθήκες απορροφάται από το οστο χωρίς άλλα επακόλουθα. Όταν όμως μειωθεί σημαντικά η ικανότητα του οστού να απορροφά δυνάμεις, όπως συμβαίνει στην οστεοπόρωση, τότε το οστό υφίσταται κάταγμα.

Ο όρος κάταγμα είναι απολύτως ισοδύναμος με τον περισσότερο κοινό όρο σπάσιμο.

Το οστεοπορωτικό κάταγμα προκαλείται μετά από μικρή καταπόνηση του άκρου, όπως είναι η πτώση στο έδαφος από την όρθια θέση, κατά την οποία φυσιολογικά δεν προκαλείται κάταγμα.

Το κάταγμα προκαλεί πόνο, πρήξιμο, εκχύμωση, παραμόρφωση και αδυναμία κίνησης του καρπού.

Η εμφάνιση ενός οστεοπορωτικού κατάγματος αποτελεί απόδειξη παρουσίας οστεοπόρωσης, ακόμα και εάν η μέτρηση της οστικής πυκνότητας στο ισχίο ή στη σπονδυλική στήλη δεν είναι απολύτως παθολογική.

Αντιμετώπιση

Το οστεοπορωτικά κατάγματα προκαλούν σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα της ζωής των ασθενών και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται κατάλληλα.

Η αντιμετώπιση των περισσότερων οστεοπορωτικών καταγμάτων του αντιβραχίου είναι συνήθως συντηρητική, δηλαδή μη χειρουργική. Τα κατάγματα του περιφερικού άκρου της κερκίδας θα πρέπει να ανατάσσονται υπό αναισθησία το συντομότερο δυνατό. Επίσης, να ακινητοποιούνται με γύψο μέχρι να πωρωθούν για διάστημα 4-6 εβδομάδων.

Δεν είναι ηθικά αποδεκτό η ανάταξη του κατάγματος να γίνεται χωρίς αναισθησία!

Μετά την αφαίρεση του γύψου είναι αναγκαία η κατάλληλη φυσικοθεραπεία, προκειμένου να αποκατασταθεί πλήρως η λειτουργία του χεριού και του καρπού.

Κατά τη διάρκεια της ακινητοποίησης με γύψο, η θέση του κατάγματος θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά. Ο λόγος είναι η ύπαρξη κινδύνου παρεκτόπισης, η οποία απαιτεί καινούριο χειρισμό ανάταξης ή χειρουργική διόρθωση.

Επίσης, κατά τις πρώτες 48 ώρες μετά την εφαρμογή του γύψου, μπορεί να εμφανιστεί λόγω του μεγάλου πρηξίματος του χεριού σημαντική πίεση των νευρών του χεριού, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα με διάνοιξη του γύψου.

Χειρουργική Αντιμετώπιση

Ορισμένα οστεοπορωτικά κατάγματα στην περιοχή του καρπού θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά.

Τέτοια κατάγματα είναι:

  • Αυτά με σημαντικό οίδημα (πρήξιμο) που εμποδίζει την κατάλληλη τοποθέτηση του γύψου.
  • Κατάγματα με σημαντική συντριβή που δεν ανατάσσονται κλειστά.
  • Κατάγματα με καταστροφή της αρθρικής επιφάνειας.
  • Με πίεση των νεύρων του χεριού και ιδίως του μέσου νεύρου.
  • Κατάγματα με τραυματισμό του δέρματος, με αποτέλεσμα την επικοινωνία του περιβάλλοντος με το κάταγμα.
  • Τέλος κατάγματα που παρεκτοπίζονται ενώ αρχικά αντιμετωπίζονται με γύψο.

Εάν ένα κάταγμα στο περιφερικό άκρο του αντιβραχίου δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, είναι δυνατό να προκληθούν σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία του χεριού. Τέτοια είναι:

  • Δυσκαμψία
  • Αρθρίτιδα
  • Νευραλγία
  • Πόνος

Αυτά τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται ούτε εύκολα ούτε αποτελεσματικά.

Πρόληψη

Μετά την πρόκληση ενός οστεοπορωτικού κατάγματος στον καρπό είναι σημαντική η διερεύνηση της υγείας των οστών. Επίσης συχνά ενδείκνυται η έναρξη αντιοστεοπορωτικής αγωγής.

Η πρόληψη είναι σημαντικότερη της θεραπείας. Συνίσταται στη διατήρηση της υγείας των οστών, την πρόληψη των πτώσεων και την πρώιμη έναρξη αντιοστεοπορωτικής αγωγής.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Ζω Καλύτερα” του Συλλόγου Σκελετικής Υγείας Πεταλούδα.